اعسار و شرایط استفاده از آن(پذیرش ادعای اعسار از پرداخت دیه )

بسمه تعالی 

اعسار وشرایط استفاده از آن ( پذیرش ادعای اعسار از پرداخت دیه )

قانونگذار در محکومیتهای مالی نظر به اینکه حبس محکوم علیه را تازمان تادیه محکوم به،بنا به در خواست محکوم له درصورت عدم ادعای اعسار بعداز ابلاغ اجرائیه با گذشت سی روز تجویز نموده واگر محکوم علیه مدعی اعسار در فرجه مقرر گرددیا درزمان حبس مدعی اعسار گردد درصورت اولی بدون قید وشرط آزاد ودرصورت دوم با تامین مناسب آزاد می گردد.

ماده ۳ـ اگر استیفای محکومٌ به از طرق مذکور در این قانون ممکن نگردد محکومٌ علیه به تقاضای محکومٌ له تا زمان اجرای حکم یا پذیرفته شدن ادعای اعسار او یا جلب رضایت محکومٌ له حبس می شود. چنانچه محکومٌ علیه تا سی روز پس از ابلاغ اجراییه، ضمن ارائه صورت کلیه اموال خود، دعوای اعسار خویش را اقامه کرده باشد حبس نمی شود، مگر اینکه دعوای اعسار مسترد یا به موجب حکم قطعی رد شود.

ماده ۲۴ـ مستثنیات دین صرفاً شامل موارد زیر است: الف ـ منزل مسکونی که عرفاً در شأن محکومٌ علیه در حالت اعسار او باشد. ب ـ اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکومٌ علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است. ج ـ آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم ٌعلیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می شود. د ـ کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها هـ ـ وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است. وـ تلفن مورد نیاز مدیون زـ مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد. تبصره ۱ـ چنانچه منزل مسکونی محکومٌ علیه بیش از نیاز و شأن عرفی او در حالت اعسارش بوده و مال دیگری از وی در دسترس نباشد و مشارٌالیه حاضر به فروش منزل مسکونی خود تحت نظارت مرجع اجراکننده رأی نباشد به تقاضای محکومٌ له به وسیله مرجع اجراکننده حکم با رعایت تشریفات قانونی به فروش رفته و مازاد بر قیمت منزل مناسب عرفی، صرف تأدیه دیون محکوم ٌعلیه خواهد شد مگر اینکه استیفای محکوم ٌبه به طریق سهل تری مانند استیفا از محل منافع بخش مازاد منزل مسکونی محکوم ٌعلیه یا انتقال سهم مشاعی از آن به شخص ثالث یا طلبکار امکان پذیر باشد که در این صورت محکومٌ به از طرق مذکور استیفا خواهد شد. تبصره ۲ـ چنانچه به حکم قانون مستثنیات دین تبدیل به عوض دیگری شده باشد، مانند اینکه مسکن به دلیل قرار گرفتن در طرح های عمرانی تبدیل به وجه گردد، یا در اثر از بین رفتن، عوضی دریافت شده باشد، وصول محکومٌ به از آن امکان پذیر است مگر اینکه محرز شود مدیون قصد تهیه موضوع نخستین را دارد.

وهمچنین اگر متهم درمواردمحکومیت به دیه یا جزای نقدی مدعی عدم توانایی مالی گردد نسبت به محکومیتهای دیه دادخواست اعسار میدهد ونسبت به جزای نقدی درخواست تقسیط جزای نقدی می نماید 

‌ماده 199 – در کلیه مواردی که محکوم علیه علاوه بر محکومیت کیفری به رد عین یامثل مال یا ادای قیمت یا پرداخت دیه و ضرر و زیان ناشی از‌جرم محکوم شده باشد و ازاجرای حکم امتناع نماید در صورت تقاضای محکوم‌له دادگاه با فروش اموال محکوم علیه
به جز مستثنیات دین حکم را‌اجرا یا تا استیفاء حقوق محکوم‌له، محکوم علیه را بازداشت خواهد نمود.
‌تبصره – چنانچه محکوم‌علیه مدعی اعسار شود تا صدور حکم اعسار و یا پرداخت به صورت تقسیط بازداشت ادامه خواهد داشت.

لذا در موارد محکومیتهای مالی ویه وجزای نقدی درصورت اشخاص توانایی مالی جهت پرداخت نداشته باشد حسب شرایط فوق میتواند ادعای اعسار نموده وپس از رسیدگی لازم وثبوت اعسار توسط دادگاه صادرکننده حکم از حبس آزاد گردد توصیه به اشخاص در اینگونه موارد مشاوره با یک وکیل خوب وبهترین وکیل میگردد.